Nghiên cứu gần đây cho thấy tỉ lệ ung thư vú ở nam giới đã tăng 26% trong 25 năm qua; hơn 10% đi khám thì khối u đã di căn lan sang các mô lân cận
Bị sưng đau, sờ thấy khối u nhỏ ở dưới núm vú bên trái nhưng uống thuốc không đỡ, ông N.V.H. (46 t.uổi, ở Hà Nội) đến Bệnh viện (BV) Bạch Mai (Hà Nội) kiểm tra. Bác sĩ thông báo kết quả bị ung thư vú khiến người đàn ông trung niên này ngỡ ngàng.
Gặp nhiều ở phụ nữ, “cửa tử” ở đàn ông
Ông H. băn khoăn không hiểu vì sao ở đàn ông lại bị ung thư vú – căn bệnh lâu nay chỉ thường gặp ở phụ nữ. Một năm trước, cơ thể ông H. xuất hiện khối u nhỏ dưới quầng vú trái, sờ không đau, không sưng nóng, không tụt núm; ông đi khám, điều trị theo toa thuốc của một phòng khám tư nhân. Gần đây, khối u to lên nhiều làm ông lo lắng. Đến BV kiểm tra, bác sĩ thông báo kết quả bị ung thư vú giai đoạn 3 khiến ông sững sờ. Do không phát hiện kịp thời, tế bào ung thư đã di căn đến các hạch bạch huyết ở lồng ngực, bệnh nhân phải xạ trị và thực hiện liệu pháp can thiệp.
Một trường hợp khác (75 t.uổi, ở Nam Định) được Trung tâm Y học hạt nhân và ung bướu (BV Bạch Mai) tiếp nhận. Khoảng 6 tháng trước, tự sờ thấy có u vú trái, không đau và nghĩ là bình thường nên ông không điều trị. Gần đây, khối u to dần, kèm đau tức tuyến vú. Tại BV, ông được phát hiện ung thư tuyến vú trái giai đoạn 2 và phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến vú trái, vét hạch, đồng thời điều trị các liệu pháp toàn thân (hóa trị, nội tiết…) và theo dõi bệnh lý về tim mạch.
Tầm soát ung thư vú nam giới tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Ảnh: BVCC
Tại nhiều BV, chuyên khoa ung thư đều ghi nhận có bệnh nhân điều trị ung thư vú nam. Theo TS-BS Phạm Xuân Dũng, Giám đốc BV Ung Bướu (TP HCM), số bệnh nhân được BV tiếp nhận điều trị mỗi năm vài chục trường hợp, tập trung ở độ t.uổi từ 50-60. Hầu hết bệnh nhân đều nhập viện ở giai đoạn trễ sau 2 năm phát bệnh, khi đó các tế bào ung thư đã di căn.
BS Nguyễn Triệu Vũ, Trưởng Khoa Ung Bướu – BV TP Thủ Đức (TP HCM), cho biết cứ 100 bệnh nhân ung thư vú thì có 99 người là phụ nữ, còn 1 người là nam giới. Chỉ riêng BV TP Thủ Đức mỗi năm tiếp nhận điều trị 2-3 bệnh nhân nam bị ung thư vú, đều ở độ t.uổi trung niên. Họ đến BV vì thấy vú có sự thay đổi như tiết dịch ở núm vú, co kéo núm vú, có khối u gồ lên…
Theo TS-BS Vũ Hữu Khiêm, Trưởng Khoa Ung Bướu – BV Đa khoa Tâm Anh (Hà Nội), ung thư vú nam giới là bệnh lý ác tính với các tế bào ung thư hình thành từ trong mô tuyến vú và phát triển lan rộng ra toàn bộ vú. Sau đó, nó sẽ di căn sang các bộ phận khác trên cơ thể nếu không được điều trị kịp thời. “Nam giới mắc ung thư vú thường được chẩn đoán muộn dẫn đến tỉ lệ t.ử v.ong cao, tiên lượng điều trị kém khả quan” – BS Khiêm cảnh báo.
Phát hiện sớm: Yếu tố sống còn
Theo các bác sĩ, ung thư vú thường bị mặc định là căn bệnh chỉ phụ nữ mới mắc. Tuy nhiên, ở nam giới vẫn gặp và gây ra những biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến tính mạng. Nghiên cứu gần đây cho thấy tỉ lệ ung thư vú ở nam giới đã tăng 26% trong 25 năm qua và xu hướng đang tăng.
Đến nay vẫn chưa rõ nguyên nhân gây ung thư vú ở nam giới. Tuy nhiên, di truyền là yếu tố có thể làm tăng nguy cơ. Do đột biến ở một số loại gien, đặc biệt là gien có tên BRCA2 sẽ có nguy cơ mắc ung thư vú nam giới và ung thư tuyến t.iền liệt cao hơn. Ngoài ra, có một số yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư vú ở nam giới là lớn t.uổi (trên 60 t.uổi), dùng thuốc liên quan đến estrogen (điều trị ung thư tuyến t.iền liệt… )
Một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng một trong số các nguyên nhân gây ra ung thư vú ở cả nam, nữ là do sự thay đổi hormone nội tiết. Ngoài ra, các yếu tố gây nguy cơ ung thư vú ở nam còn bao gồm hội chứng Klinefelter (tình trạng không phân ly nhiễm sắc thể ở nam giới), t.inh h.oàn lạc chỗ, viêm hoặc chấn thương t.inh h.oàn, cắt t.inh h.oàn, dậy thì muộn, vô sinh… Một số nguy cơ khác xuất phát từ vấn đề chức năng gan, béo phì, sử dụng t.huốc p.hiện, bệnh tuyến giáp, tia bức xạ… Đặc biệt, có khoảng 20%-30% ung thư vú ở nam có nguy cơ từ các yếu tố gia đình.
Các chuyên gia khuyến cáo việc phòng ngừa, tầm soát bệnh ung thư vú nam hiện nay chưa được quan tâm nhiều. Về điều trị bệnh này ở nam giới cơ bản cũng như ở nữ giới gồm phẫu thuật, hóa trị, xạ trị… Một số khác biệt trong quá trình điều trị ở nam giới là do yếu tố nội tiết. Không như phụ nữ thường được mổ bảo tồn tuyến vú, bướu vú ở nam giới thường ít hơn nên phần lớn được cắt bỏ hết.
PGS-TS-BS Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và ung bướu, cho biết ngày nay bên cạnh những phương pháp điều trị căn bản (phẫu thuật, xạ trị, hóa trị, nội tiết, điều trị đích…) cũng có nhiều tiến bộ mới trong điều trị đã mang lại nhiều lợi ích hơn cho người bệnh, góp phần kéo dài thời gian sống cũng như nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh ung thư vú.
“Bệnh có thể điều trị khỏi nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng, kịp thời. Ở giai đoạn sớm nhất, ung thư vú ở nam giới thường có thể được điều trị bằng thủ thuật cắt bỏ nhanh chóng và an toàn. Do đó, nam giới có nguy cơ cũng nên sàng lọc, chụp kiểm tra tuyến vú định kỳ hằng năm” – PGS Phương lưu ý.
Phát động chiến dịch truyền thông nâng cao nhận thức bệnh ung thư vú
Chiều 19/10, tại Hà Nội, Quỹ Hỗ trợ bệnh nhân ung thư – Ngày mai tươi sáng (Bộ Y tế) tổ chức phát động chiến dịch truyền thông nâng cao nhận thức về bệnh ung thư vú năm 2023.
Đây là hoạt động trong khuôn khổ Tháng phòng chống ung thư vú thế giới và kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam (20/10/1930-20/10/2023).
Lễ phát động chiến dịch truyền thông nâng cao nhận thức về bệnh ung thư vú năm 2023
Lễ phát động chiến dịch truyền thông nâng cao nhận thức về bệnh ung thư vú năm 2023 mang tên “Chung tay vì người phụ nữ tôi yêu” có thông điệp “bưởi hay chanh, khỏe tươi xanh mới đẹp” với mong muốn phụ nữ hãy lắng nghe và yêu thương bản thân, đặc biệt cần chủ động thực hiện thói quen tầm soát ung thư vú.
PGS, TS Nguyễn Thị Xuyên, Chủ tịch Quỹ Hỗ trợ bệnh nhân ung thư – Ngày mai tươi sáng nhấn mạnh: “Việc tầm soát phát hiện sớm ung thư vú đối với phụ nữ là vô cùng quan trọng. Thông qua chiến dịch này, chúng tôi mong muốn phụ nữ Việt Nam sẽ được trang bị các kiến thức cũng như nâng cao nhận thức về căn bệnh t.ử v.ong hàng đầu này”.
PGS, TS Nguyễn Thị Xuyên mong muốn phụ nữ hãy biết cách chăm sóc sức khỏe bản thân, nhất là chủ động thực hiện định kỳ thói quen tầm soát ung thư vú. Thực hiện 5 bước cần thiết để phát hiện sớm ung thư vú, để điều trị đạt hiệu quả cao: Biết nguy cơ của mình mắc ung thư vú; Biết cách mình có thể làm giảm nguy cơ; Biết cách tự khám vú đúng cách; Biết biết khi nào cần đi khám, phát hiện sớm: là khi có các dấu hiệu, triệu chứng nghi ngờ; Biết nơi khám ung thư vú.
Phát biểu tại lễ phát động, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết, hiện nay bệnh ung thư đang trở thành gánh nặng của các quốc gia, trong đó có Việt Nam. Trong đó, ung thư vú là bệnh ung thư thường gặp nhất ở phụ nữ.
Theo ước tính mỗi năm cả nước có 21.555 ca mắc mới ung thư vú, chiếm 25,8% tổng số các loại bệnh ung thư ở nữ giới. Ung thư vú đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa.
Theo ước tính mỗi năm cả nước có 21.555 ca mắc mới ung thư vú, chiếm 25,8% tổng số các loại bệnh ung thư ở nữ giới. Ung thư vú đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa. Mặt khác, do yếu tố tâm lý nên nhiều phụ nữ còn e ngại, trì hoãn việc khám sàng lọc để được phát hiện sớm bệnh ung thư vú. Còn rất nhiều phụ nữ tới bệnh viện thăm khám đã ở giai đoạn muộn, khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn, hiệu quả kém.
Vì vậy việc tầm soát phát hiện sớm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Nếu được phát hiện sớm, tỷ lệ chữa khỏi có thể lên đến 90%, cùng với đó chi phí và hiệu quả điều trị cũng thuận lợi hơn rất nhiều.
Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan phát biểu tại Lễ phát động.
Điều trị bệnh ung thư vú hiện nay đã có những bước tiến lớn về nhà phương pháp điều trị như phẫu thuật, xạ trị, hóa trị và kết hợp với các phương pháp điều trị khác như liệu pháp nội tiết tố, liệu pháp nhắm trúng đích, liệu pháp miễn dịch và thực tế đã cải thiện đáng kể chất lượng điều trị ung thư vú.
Theo số liệu của bệnh viện K, những năm gần đây tỷ lệ khám phát hiện ung thư vú giai đoạn sớm (Giai đoạn 0, 1, 2) đã đạt hơn 70% và tỷ lệ chữa khỏi ung thư vú cũng đã đạt 70% ngang bằng với các nước tiên tiến trong khu vực và thế giới.
Chính vì vậy, người đứng đầu Bộ Y tế kêu gọi cộng đồng hãy cùng chung tay đẩy lùi bệnh ung thư vú; các doanh nghiệp, tổ chức cần đưa chương trình sàng lọc ung thư nói chung và ung thư vú nói riêng đối với phụ nữ bước sang t.uổi 40 vào chương trình khám sức khỏe định kỳ để hướng tới một Việt Nam vững vàng và khỏe mạnh.
Triển khai chiến dịch truyền thông năm nay, Quỹ Hỗ trợ bệnh nhân ung thư – Ngày mai tươi sáng triển khai hàng loạt các hoạt động dành cho người bệnh ung thư vú trên cả nước. Chuỗi chương trình “Diễn đàn bệnh nhân ung thư vú” được tổ chức trực tiếp tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh nhằm tư vấn, cập nhật những thông tin chính thống về chẩn đoán và điều trị, giải đáp các thắc mắc của người bệnh trong và sau điều trị, đồng thời đây cũng là dịp để người bệnh và các nhân viên y tế cùng gặp gỡ, chia sẻ kinh nghiệm, truyền cho nhau sự mạnh mẽ, lạc quan trong chặng đường điều trị.
Hoạt động “Tóc cho người bệnh ung thư” mang thông điệp “Bao nhiêu sợi tóc, bấy nhiêu sợi tình” cũng tiếp tục được duy trì tại các bệnh viện, trung tâm ung bướu trên toàn quốc…
Hoạt động tặng tóc cho người bệnh ung thư.
Sau 10 năm triển khai, chiến dịch đã khám tầm soát miễn phí cho hơn 72.000 phụ nữ trên toàn quốc; hàng nghìn phụ nữ đã được hướng dẫn cách chăm sóc ngực, cách phát hiện bệnh sớm, cách phòng bệnh hiệu quả và giải đáp những thông tin liên quan đến căn bệnh ung thư vú thông qua chuỗi chương trình “Bác sĩ tư vấn (Dr Talk)”.
Ngoài ra, các hoạt động như thắp sáng tòa nhà màu hồng, diễu hành xe buýt 2 tầng nhằm nâng cao nhận thức phát hiện sớm bệnh ung thư vú cũng đã được đông đảo người dân quan tâm và hưởng ứng tích cực…
