Viêm cột sống dính khớp là một bệnh viêm khớp mạn tính gồm các biểu hiện viêm cột sống và khớp cùng chậu mạn tính gây cứng, dính cột sống.
Cho đến nay bệnh viêm cột sống dính khớp vẫn chưa có điều trị triệt để vì vậy, việc hiểu biết về căn bệnh này là vô cùng quan trọng.
Viêm cột sống dính khớp có biểu hiện thế nào?
Trong thời kỳ đầu phát bệnh, các triệu chứng viêm cột sống dính khớp thường nhẹ nên không được chú ý. Khi triệu chứng đã rõ thì bệnh đã tiến triển từ vài tháng đến vài năm.
Dấu hiệu sớm thường là đau cột sống thắt lưng và viêm các khớp chi dưới. Đau tăng lên về đêm và cứng cột sống thấy rõ nhất là lúc sáng sớm mới ngủ dậy.
Ở giai đoạn muộn có các biến dạng cột sống rõ rệt như eo lưng dẹt do teo cơ cạnh cột sống, lưng gù, cổ vươn về phía trước. Khớp háng bị viêm trong 70% trường hợp, thường xuất hiện trong 5 năm đầu bị bệnh, có biểu hiện đau vùng bẹn, sau mông, hạn chế vận động phần hông, cơ mông đùi teo.
4 dấu hiệu của viêm cột sống dính khớp và cách điều trị
Viêm cột sống dính khớp, điều trị như thế nào?
Khớp gối chủ yếu sưng đau, ít nóng đỏ, có thể kèm theo tràn dịch khớp, làm hạn chế các động tác gấp dũi chân, đi lại khó khăn. Một số khớp khác cũng có thể bị tổn thương như khớp cổ chân. khớp vai. Đau gót chân và đau hay sưng tấy ở những điểm bám gần dây chằng vào xương gọi là viêm gân bám tận.
Ngoài ra, bệnh còn có một số biểu hiện toàn thân và ngoài khớp như sốt. gầy sút, viêm màng bồ đào, hở van tim, loạn nhịp tim,… những bất thường đó có thể chuẩn đoán khi chụp X-quang tim phổi, làm điện tim và siêu âm tim.
Ở giai đoạn muộn viêm cột sống dính khớp có các biến dạng cột sống rõ rệt như eo lưng dẹt do teo cơ cạnh cột sống.
Viêm cột sống dính khớp có nguy hiểm không?
Nếu viêm cột sống dính khớp không được phát hiện và điều trị sớm sẽ phát triển nặng dần, dẫn đến dính và biến dạng và cứng toàn bộ cột sống và hai khớp háng, khiến người bệnh bị tàn phế. Tình trạng gù lưng nhiều có thể khiến các xương sườn chạm vào xương cánh chậu gây đau, hạn chế giãn nở lồng ngực, gây suy hô hấp, suy tim. Các biến chứng nặng nề còn có chèn ép tủy và thần kinh do hẹp ống sống.
Làm thế nào để không bị tàn phế?
Cho đến nay viêm cột sống dính khớp vẫn chưa có điều trị triệt để, điều trị hiện đại giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa tiến triển tổn thương cấu trúc của bệnh. Điều trị bao gồm dùng thuốc, tiêm thuốc giảm đau tại chỗ kết hợp với vật lý trị liệu và tập thể dục, trường hợp nặng thì cần đến phẫu thuật chỉnh hình, thay khớp.
Ngoài việc dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ người bệnh cần có chế độ vận động và sinh hoạt khoa học giúp kiểm soát đau, tránh cứng khớp.
Trong giai đoạn tiến triển của bệnh, khi khớp không vận động thì phải đặt khớp ở vị trí thích hợp để kết hợp dùng với nẹp nghỉ để tránh co rút khớp. Ngoài ra cần kiên trì tập duỗi thẳng chi và cuộc sống để giảm nhẹ các cơn đau do co rút cơ gây ra. Khi nằm nghỉ, người bệnh phải nằm trên nên cứng, đầu gối thấp, chân duỗi thẳng hơi dạng để tránh các khớp bị co rút nặng thêm.
Ngoài việc dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ người bệnh cần có chế độ vận động và sinh hoạt khoa học giúp kiểm soát đau, tránh cứng khớp.
Khi bệnh đã đỡ thì cần phải tích cực vận động càng sớm càng tốt để chống dính khớp. Bạn phải hiểu rằng tập vận động khớp và điều trị bằng thuốc đều có tầm quan trọng như nhau, để duy trì được tư thế tốt nhất của cột sống, tăng cường sức cơ của các cơ cạnh sống và tăng hoạt động của các cơ hô hấp. Tránh mang vác nặng ngồi lâu không thay đổi tư thế. Nếu thấy khớp háng không thoải mái thì nên đi kiểm tra sớm và khám định kỳ, đối với người có khớp háng đã bị cứng đơ không thể sinh hoạt và làm việc bình thường thì phải phẫu thuật thay khớp háng nhân tạo.
Tóm lại: Viêm cột sống dính khớp cần phát hiện và điều trị bệnh ở giai đoạn sớm thì kết quả mới khả quan. Mục đích của điều trị là giảm đau chống viêm và vật lý trị liệu để duy trì chức năng vận động của các khớp cột sống và ngoại vi.
Điều quan trọng là cần tuân thủ đúng chế độ thuốc men và tập luyện do các bác sĩ chuyên khoa chị định. Giai đoạn tiến triển của bệnh nếu không được điều trị đúng các khớp bị phá hủy nhiều gây dính khớp ở tư thế xấu.
Bạn trẻ đau thắt lưng vùng thấp, bác sĩ chỉ cách phòng ngừa
Đau lưng vùng thấp hay còn gọi là đau cột sống thắt lưng là hội chứng đau khu trú ở vùng lưng từ đốt sống L1 đến nếp lằn mông ở một hoặc cả hai bên của cơ thể.
Tê bì từ đùi xuống cẳng chân, anh N.V.T (20 t.uổi, ngụ TP.HCM) cảm giác đau khi đi lại. Sau thăm khám, kết quả chụp X-quang, cho thấy anh V.T bị đau lưng thấp do thoát vị đĩa đệm L4-5.
Khối thoát vị chèn rễ thần kinh của bệnh nhân 20 t.uổi. (Ảnh: BSCC)
Tương tự anh V.T, chị M.T.H (25 t.uổi, ngụ Bình Thuận), làm công việc văn phòng cũng được chẩn đoán đau lưng thấp do thoát vị đĩa đệm L4-5 sau khi chụp X-quang, MRI cột sống.
Qua khai thác bệnh sử, chị T.H cho biết mình làm công việc văn phòng đã 3 năm, thường xuyên ngồi làm việc, ít vận động. Vừa rồi, sau khi bê thùng nước thì cảm thấy nhói vùng lưng lan xuống hai chân, tình trạng đau ngày càng tăng.
Liên quan đến bệnh đau thắt lưng vùng thấp, BS.CKII Kiều Mạnh Hà, Chủ nhiệm khoa Thần Kinh, Bệnh viện Quân y 7A, TP.HCM, nhận định, hiện nay, đau thắt lưng không chỉ là vấn đề sức khỏe của riêng người lớn t.uổi mà còn là triệu chứng thường gặp ở giới trẻ, đặc biệt là trong nhóm t.uổi từ 25 – 30 t.uổi.
“Do cậy sức còn trẻ nên nhiều bệnh nhân còn khá thờ ơ với triệu chứng đau mỏi cột sống. Chỉ đến khi cơn đau xuất hiện trầm trọng và kéo dài, người bệnh mới vội vàng tìm kiếm phương pháp điều trị. Bên cạnh đó, một phần do tính chất công việc thường xuyên ngồi lâu, ít vận động hoặc lao động sai tư thế, nhiều bạn trẻ hằng ngày đã vô tình gây ra các áp lực lên cột sống, khiến cột sống bị chấn thương hoặc thoái hóa sớm“, BS Hà nói.
Theo BS Hà, triệu chứng đau thắt lưng ở người trẻ thường xuất hiện dưới dạng đau cấp hoặc mãn tính. Theo đó, đau lưng cấp là cơn đau xuất hiện đột ngột, từ 2,3 ngày đến vài tuần và có thể tự khỏi. Tuy nhiên, đây là dấu hiệu ban đầu báo hiệu cấu trúc cơ khớp cột sống đang bị quá tải hoặc có sự sai lệch. Nếu không tích cực điều trị, bệnh có thể chuyển sang giai đoạn mãn tính.
Còn đặc trưng đau lưng mãn tính với các cơn đau âm ỉ kéo dài từ 3 tháng trở lên, khiến người bệnh khó khăn khi di chuyển và không thể đứng thẳng lưng. Nếu bệnh đã bước vào giai đoạn mãn tính thì quá trình điều trị sẽ trở nên phức tạp hơn.
Nguyên nhân đau lưng thường gặp làm việc lâu với tư thế ít thay đổi, ngồi cong lưng khiến cho các dây chằng, đĩa đệm cột sống bị chèn ép, cơ bắp bị co cứng, cản trở tuần hoàn m.áu, từ đó dẫn đến các cơn đau nhức mỏi. Xoay vặn cột sống đột ngột, mang vác vật nặng sai tư thế có thể làm nhóm cơ và dây chằng ở lưng bị căng quá mức.
Đồng thời, các hoạt động trong sinh hoạt tưởng rất đơn giản như bê nhấc xe máy, xách xô nước, khuân vác vali,… lại có thể gia tăng áp lực khá lớn lên cột sống, đẩy nhanh tốc độ thoái hóa cột sống.
“Đau thắt lưng là triệu chứng báo hiệu ban đầu của nhiều bệnh lý tiềm ẩn. Vì vậy, người trẻ dù có sức khỏe đến đâu cũng phải cảnh giác với các triệu chứng đau lưng xuất hiện đột ngột. Bên cạnh đó, người bệnh không nên lạm dụng các thuốc giảm đau, chống viêm hoặc sử dụng các thuốc đắp dán không rõ nguồn gốc. Tốt nhất, bệnh nhân nên đến gặp các bác sỹ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị đúng cách, tránh để bệnh diễn tiến nặng hơn, sẽ rất khó điều trị”, BS Hà lưu ý.
BS.CKII Kiều Mạnh Hà đang thăm khám cho bệnh nhân.
Có nhiều phương pháp để điều trị đau thắt lưng vùng thấp như tiêm ngoại màng cứng dưới hướng dẫn siêu âm, X-quang hoặc CT scanner. Ngoài ra có thể sử dụng sóng cao tần (RFA) dưới hướng dẫn bằng Siêu âm, X-quang hoặc CT scanner; phong bế thần kinh dưới sự hướng dẫn của CT scanner.
Bên cạnh đó, còn có các phương pháp điều trị khác như kéo giãn cột sống là phương pháp dùng lực cơ học tác động theo chiều dọc của cột sống nhằm làm giãn nở khoảng cách giữa các khoang đốt sống để đem lại hiệu quả điều trị.
Có nhiều trường hợp được chỉ định thực hiện phẫu thuật lưng, tuy nhiên, trường hợp này rất hiếm, thường gặp trong trường hợp thoát vị đĩa đệm, đặc biệt là nếu có đau liên tục và chèn ép dây thần kinh có thể dẫn đến yếu cơ.
“Sức khỏe xương khớp là yếu tố quan trọng mà tất cả mọi người nên quan tâm, kể cả những người trẻ t.uổi. Nếu gặp các vấn đề như tê mỏi, đau nhức vùng cột sống lưng thì nên nhanh chóng liên hệ với cơ sở khám chữa bệnh uy tín để được chẩn đoán và điều trị sớm”, BS Hà nhấn mạnh.
