Thuốc khí dung corticosteroid là lựa chọn hàng đầu trong điều trị và kiểm soát hen phế quản. Tuy không gây độc toàn thân nhưng vẫn cần thận trọng những tác dụng phụ không mong muốn của thuốc có thể xảy ra.
1. Tác dụng của thuốc khí dung corticosteroid trong điều trị hen phế quản
Hen phế quản xảy ra do tình trạng co thắt đường thở, thường liên quan với cơ địa dị ứng của từng cá thể người bệnh. Do đó, bên cạnh các thuốc giãn phế quản, người bệnh cần được sử dụng thuốc khí dung corticosteroid (inhaled corticosteroids, còn gọi là ICS) để kiểm soát cơn hen.
Thuốc có tác dụng tại chỗ rất mạnh làm giảm kích thích ở mũi, phế quản và tiểu phế quản nên giảm co thắt, giảm tiết dịch, giảm viêm và làm thông đường hô hấp. Hiện trên thị trường thuốc có khá nhiều loại thuốc khí dung corticosteroid.
Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm thuốc fluticasone (flovent HFA, arnuity ellipta), budesonide (pulmicort flexhaler), mometasone (asmanex twisthaler), beclomethasone (qvar rediHaler), ciclesonide (alvesco)…
Thuốc corticosteroid dạng khí dung là lựa chọn hàng đầu trong điều trị và kiểm soát hen phế quản.
2. Cách sử dụng thuốc khí dung corticosteroid
Thuốc khí dung corticosteroid phổ biến dùng cho bệnh hen suyễn là dạng ống hít định liều hay máy phun khí dung. Thuốc có ưu điểm là được đưa trực tiếp vào đường hô hấp, tăng hiệu quả điều trị và giảm tác dụng phụ. Cách sử dụng thuốc dạng hít hay khí dung cần được thầy thuốc hướng dẫn cụ thể cho người bệnh. Người bệnh cần thực hành đúng theo hướng dẫn của bác sĩ và đọc kỹ hướng dẫn sử dụng để dùng thuốc cho đúng.
– Ố ng hít định liều: Là thiết bị phun hít cầm tay dùng lực đẩy để phun ra 1 lượng thuốc nhất định phân bố đến đường hô hấp. Ống hít định liều dễ mang theo, khả năng phân bố đa liều, ít nguy cơ nhiễm khuẩn. Nhược điểm là cần sự khởi động chính xác và phối hợp tốt giữa động tác xịt thuốc ra với hít vào.
– M áy khí dung: Máy chuyển đổi thuốc dạng lỏng thành các hạt mịn. Một liều dung dịch được đổ vào máy khí dung trước mỗi lần sử dụng. Người điều trị sẽ được hít vào bằng mặt nạ (hay ống ngậm) đặt trên mũi và miệng. Bệnh nhân không cần thở sâu chỉ cần thở bình tĩnh để hít thuốc.
Khi sử dụng, người bệnh cần hiểu rõ cách vận hành máy phun khí dung và cách vệ sinh máy đúng cách để ngăn ngừa n.hiễm t.rùng. Máy phun khí dung có nhiều mức độ phun khác nhau, do đó người bệnh hãy kiểm tra xem cường độ phun có đủ hay không.
Khí dung có thể được sử dụng cho trẻ nhỏ hoặc chưa có kinh nghiệm sử dụng ống hít và người lớn hoặc t.rẻ e.m khó thở và gặp khó khăn khi sử dụng ống hít định liều. Cha mẹ hoặc người có trách nhiệm nên giám sát trẻ khi đang sử dụng máy này.
Bệnh nhân cần lưu ý, phải sử dụng thuốc vào một thời điểm nhất định mỗi ngày. Không được tự ý tăng liều, sử dụng nhiều lần hơn hoặc ngừng sử dụng thuốc mà không hỏi ý kiến bác sĩ.
Sử dụng thuốc corticosteroid dạng hít hay phun sương cần được thầy thuốc hướng dẫn cụ thể.
3. Nhận biết các tác dụng phụ của thuốc khí dung corticosteroid
Thuốc khí dung corticosteroid ít có nguy cơ bị tác dụng phụ nghiêm trọng hơn so với dạng viên. Tác dụng phụ chủ yếu là cục bộ và không nghiêm trọng mặc dù đôi khi gây khó chịu, bao gồm: Khô rát cổ họng, khô miệng, khàn giọng, thay đổi giọng nói, có vị khó chịu trong miệng, chảy nước mũi hoặc c.hảy m.áu cam…
Sử dụng thuốc khí dung trong thời gian dài có thể dẫn đến tình trạng nhiễm nấm miệng. Để ngăn ngừa, người bệnh hãy súc miệng bằng nước sạch sau mỗi lần sử dụng. Ngoài ra, rửa mặt và vùng da đeo mặt nạ để ngăn chặn kích ứng da.
Nếu các tác dụng phụ của thuốc khí dung kéo dài hoặc có xu hướng tăng nặng lên, người bệnh hãy thông báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ ngay lập tức.
Hiếm gặp hơn và trong trường hợp sử dụng kéo dài với liều cao, corticosteroid dạng hít có thể gây nguy cơ đẩy nhanh quá trình khử khoáng của xương (loãng xương), khiến da mỏng (thúc đẩy sự xuất hiện của vết bầm tím) hoặc chậm phát triển ở t.rẻ e.m.
Thuốc khí dung corticosteroid hoạt động bằng cách ức chế hệ thống miễn dịch nên có khả năng làm giảm khả năng cơ thể chống lại các bệnh n.hiễm t.rùng. Điều này có thể khiến bệnh nhân tăng nguy cơ mắc các n.hiễm t.rùng hoặc làm nặng thêm các bệnh n.hiễm t.rùng hiện mắc. Nhanh chóng thông báo cho bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu n.hiễm t.rùng nào (như đau tai, đau họng, sốt, ớn lạnh).
Tình trạng dị ứng thuốc khí dung nghiêm trọng hiếm khi xảy ra. Nếu các triệu chứng dị ứng nghiêm trọng như phát ban, sưng ngứa các bộ phận, chóng mặt, khó thở… cần gọi ngay cho bác sĩ để được trợ giúp.
Loại quả rẻ t.iền, bán đầy chợ được coi là ‘vua trái cây’ chống ung thư tự nhiên
Ít ai biết được quả đu đủ chín – loại quả rẻ t.iền nhưng mang lại nhiều tác dụng với sức khoẻ, nhất là tác dụng chống ung thư.
Đu đủ là loại quả quen thuộc của người Việt Nam. Đu đủ chín không chỉ thơm ngon mà còn rất tốt cho sức khoẻ. Ít ai biết được loại quả rẻ t.iền này vừa giúp cải thiện hệ tiêu hoá, tăng cường hệ miễn dịch, giúp giảm viêm và còn có thể giảm nguy cơ ung thư.
Thành phần dinh dưỡng của đu đủ
Bài viết trên website Bệnh viện Đa khoa Medlatec có sự tham vấn y khoa của BSCKI. Dương Ngọc Vân cho biết, ước tính trong mỗi 100g quả đu đủ chín có khoảng:
68 calo.90g nước.0,47g protein.10,82g carbohydrates.1,7g chất xơ.0,26g chất béo.
Đu đủ còn là loại quả giàu vitamin nhóm B, C, E, K, các khoáng chất: kẽm, sắt, magie, canxi, kali cùng các loại acid gây men.
Những tác dụng của quả đu đủ chín
Báo VietNamNet dẫn nguồn trang Eating Well cho biết, một quả đu đủ cung cấp nhiều hơn lượng vitamin C và gần một phần ba lượng vitamin A được khuyến nghị hằng ngày. Loại quả này chứa rất nhiều chất chống oxy hóa tăng cường sức khỏe tổng thể.
Tăng cường hệ miễn dịch
Đu đủ rất giàu vitamin C, một chất dinh dưỡng hòa tan trong nước với nhiều lợi ích cho sức khỏe. Theo Viện Y khoa Quốc gia Mỹ, đây cũng là chất chống oxy hóa tăng cường hệ miễn dịch của bạn, chống lại bệnh tật và n.hiễm t.rùng, đồng thời hỗ trợ chữa lành vết thương.
Ngoài ra, vitamin C cần thiết để sản xuất collagen giữ cho móng tay, da, tóc và khớp của bạn khỏe mạnh.
Đu đủ chín rất tốt cho sức khoẻ.
Một khẩu phần đu đủ (145g) cung cấp hơn một nửa lượng vitamin C được khuyến nghị hằng ngày (75mg với nữ giới và 90mg với nam giới).
Có thể giảm nguy cơ ung thư
Một bản đ.ánh giá năm 2021 được xuất bản trên Antioxidants kết luận, chế độ ăn giàu vitamin C từ trái cây và rau quả có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa và điều trị ung thư.
Nhiều vitamin C nên đu đủ có đặc tính chống oxy hóa chặn gốc tự do nguy hiểm và stress oxy hóa đối với các tế bào của cơ thể, có thể hình thành các hợp chất gây ung thư.
Theo nghiên cứu công bố trên Molecules, đu đủ có màu cam rực rỡ do chứa chất lycopene, có đặc tính chống ung thư.
Tốt cho người bị bệnh tiểu đường
Với người mắc bệnh tiểu đường, chế độ dinh dưỡng giàu chất xơ được duy trì đều đặn sẽ giúp bệnh được cải thiện. Một quả đu đủ nhỏ có 3g chất xơ (17g carbohydrate) nên sẽ là lựa chọn xứng đáng với người bị tiểu đường.
Hỗ trợ hệ tiêu hóa
Enzyme papain trong quả đu đủ có thể được dùng như chất làm mềm thịt. Đu đủ giàu chất xơ và nước nên ngăn ngừa táo bón, cải thiện hoạt động đường ruột. Vì vậy, đối với hoạt động của hệ tiêu hóa thì đu đủ là trái cây rất hữu dụng.
Cải thiện tình trạng viêm
Choline trong đu đủ giúp não bộ ghi nhớ tốt hơn và hỗ trợ duy trì cấu trúc màng tế bào. Mặt khác, đây cũng là chất hỗ trợ giảm triệu chứng viêm nhiễm, cải thiện khả năng hấp thu lipid cho cơ thể.
Giúp vết thương ngoài da nhanh lành
Sử dụng hỗn hợp đu đủ nghiền để bôi ngoài da có thể giúp ngăn ngừa n.hiễm t.rùng, làm lành nhanh vết thương ngoài da sau khi bị bỏng. Nhiều nhà khoa học chỉ ra enzyme papain và proteolytic chymopapain trong đu đủ chính là các dưỡng chất làm được khả năng này.
Enzyme papain chiết xuất từ đu đủ có mặt trong các loại thuốc pomade dùng để bôi ngoài da vì thế có thể được dùng để điều trị loét da do nằm một chỗ lâu ngày.
Đu đủ chín là loại quả rất tốt cho sức khoẻ, hãy thường xuyên bổ sung loại quả này vào chế độ ăn uống hàng ngày nhé.
